Keuzes

Inleiding
Het college heeft vorig jaar een groot aantal ambities voor de gemeente opgenomen in de begroting 2023. Een aantal zaken kon toen nog niet worden meegenomen omdat de plannen nog niet gereed waren (o.a. niet uitgewerkte IBOR onderdelen, Mobiliteitsplan, Visie Binnenstad). Bij de Voorjaarsnota bleek een aantal voorstellen vanwege het ontbreken van structurele middelen niet te kunnen worden meegenomen. In de afgelopen maanden zijn deze voorstellen op noodzaak en omvang bekeken, is gekeken of er dekking was binnen de bestaande middelen, en ook is bekeken of deze voorstellen incidenteel gedekt konden worden. Het college heeft hierbij het totaal aan incidentele middelen van de meerjarenbegroting ten tijde van de Voorjaarsnota 2023 als kader gehouden: € 5,5 miljoen. Dit heeft geresulteerd in pakketkeuzes die wij u graag ter besluitvorming voorleggen. Na besluitvorming over deze keuzes blijven er in de begroting nog incidentele middelen over voor latere jaren.

Keuzes 2024
Voor de noodzakelijke keuzes coalitieakkoord legt het college graag de volgende voorstellen aan u voor:

G1. Uitbreiding formatie wijkmanager
Purmerend is de laatste jaren gegroeid, door zowel de fusie met de Beemster als door de woningbouw. De rol van de wijkmanager is de laatste jaren veranderd van een operationele functie naar een adviesfunctie voor alle onderwerpen die in de wijken spelen. Het college heeft de ambitie dat de zichtbaarheid van de wijkmanager nog meer moet toenemen. Dit zal leiden tot nog meer contacten, adviezen en werkzaamheden. Dat is nu al merkbaar en daardoor is er behoefte aan een extra wijkmanager waardoor de werkzaamheden beter verdeeld kunnen worden. Het aantal wijkmanagers gaat dan van 8 naar 9.

G2. Wijkinlopen
In de programmabegroting 2023 is geld aangevraagd voor de wijkinlooplocaties (maatschappelijke ruimtes en activiteitenbudget) Plantsoenstraat 17, Gildeplein 70, Riekstraat en Koggenland. Naast de wijkinlopen is geld beschikbaar gesteld voor de 2-jarige pilot ‘Thuisgekookt’. Inmiddels is gestart met het wijkpunt in de kantine van Sporthal de Vaart. De start is veelbelovend en voldoet aan de behoefte in de Purmer-Zuid. Er zijn echter nog geen exploitatie- en beheerkosten opgenomen in de lopende meerjarenbegroting. Met Clup Welzijn zijn de exploitatie- en beheerskosten van alle locaties doorgenomen. Er is voor het totaal aan genoemde wijkinlopen € 70.000 structureel extra nodig. Voorts is het voorstel om nog een derde jaar aan de pilot Thuisgekookt toe te voegen. Dit kan worden gedekt uit de specifieke uitkering GALA.

G3. Herziening subsidiebudgetten/GALA
Aangezien de voorgaande twee voorstellen behoudens de pilot 'Thuisgekookt' -structurele dekking vragen en deze in de vrije ruimte niet aanwezig is, is gekeken naar dekking binnen het programma. Het beeld is dat extra middelen voor de wijkinlopen uit de specifieke uitkering GALA kunnen worden gedekt en dat de extra wijkmanager gedekt kan worden uit ruimte van een bepaald aantal subsidiebudgetten waar geen volledig beroep op loon- en prijscompensatie is gedaan.

G4. Mobiliteitsplan
In december 2022 heeft de gemeenteraad het Mobiliteitsplan vastgesteld. Dit plan schetst de kaders voor de mobiliteit van Purmerend voor de komende jaren. Het brengt in beeld wat de gevolgen en kansen zullen zijn van verdergaande verstedelijking op het verkeer en vervoer in de gemeente, en vanuit welke beleidsuitgangspunten er verkeersmaatregelen zullen worden uitgewerkt. In 2023 worden de eerste onderzoeken uitgevoerd en wordt het Mobiliteitsplan vertaald naar een integraal uitvoeringsprogramma (incl. financiering). Het uitwerken van de mobiliteitsmaatregelen heeft een belangrijke relatie met de gebiedsontwikkelingen in Purmerend. Er is gekozen voor een programmatische aanpak waarbij een programmamanager er zorg voor draagt dat projecten kunnen worden opgestart. Voor voortzetting van programmamanagement en onderzoeken wordt € 200.000 voor 2024 en 2025 aangevraagd.

G5. IBOR: schermen, muren, steigers etc.
In het beheerplan Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR) zijn de budgetten 2023-2026 van bruggen, beweegbare bruggen, duikers en beschoeiing vastgesteld. Zoals in het IBOR aangegeven, zou de uitwerking van budgetten van de rest van het areaal (overige vaste bruggen, geluidschermen, kademuren, keermuren, remmingswerken, steigers, stuwen, trappen en tunnels) op een later moment volgen. Met de inspecties van de afgelopen tijd is daar nu ook beter zicht op. Dit vraagt om uitbreiding van het structurele budget. Dat is echter niet aanwezig. De gemeente wordt daardoor voor keuzes gesteld.

Op dit moment is een onderzoek uitgezet om scenario’s te ontwikkelen op het spanningsveld van kwaliteit en de beheerkosten. In die scenario’s worden de risico’s in kaart gebracht die ontstaan als gevolg van keuzes tussen financiële middelen en ambities van de gemeente. Om voor geluidschermen, keer- en kademuren, steigers en remmingswerken toch aanvullende middelen te hebben, wordt er voor drie jaar budget toegevoegd aan de reserve IBOR om ingezet worden in de onderhoudsplanning.

G6. Pilot Bibob
De Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet Bibob) is destijds voortgekomen uit de wens van de overheid om meer mogelijkheden te krijgen om de vervlechting tussen boven- en onderwereld tegen te gaan. Criminelen maken gebruik van legale ondernemingen om misdrijven te plegen. Er wordt daarbij gebruik gemaakt van beschikkingen en opdrachten van de overheid. De Wet Bibob is een instrument van de gemeente Purmerend om de criminele infrastructuur aan te pakken en criminelen niet langer onbedoeld te faciliteren. De Wet Bibob kan worden ingezet op bepaalde vergunningen, subsidies, aanbestedingen (bouw, milieu en ICT) en op vastgoedtransacties. Het college wil graag dit instrument inzetten om meer mogelijkheden te hebben om ondermijnende activiteiten in beeld te krijgen. Daarvoor wordt een pilot gestart.

G7. Programma Binnenstad
We vinden het belangrijk dat de binnenstad van Purmerend voor iedereen een fijne plek is en in de toekomst ook blijft. Daarom zijn we in 2021 gestart met het programma Binnenstad. We hebben van 7.250 inwoners, bezoekers, ondernemers, jongeren, vastgoedeigenaren en culturele en maatschappelijke instellingen input ontvangen om te komen tot een visie. Op basis daarvan is een visie en een bijbehorend uitvoeringsprogramma geschreven. Op 22 december 2022 is het programma Binnenstad (visie en uitvoeringsprogramma) vastgesteld met uitvoeringsbudgetten voor 2023. De gemeenteraad wordt jaarlijks op de hoogte gehouden van de kosten en de opbrengsten betreffende de ontwikkelingen van het programma, de voortgang en van de projecten middels een voortgangsrapportage van het Programma Binnenstad. In de Voorjaarsnota zijn in de Investeringsagenda de middelen voor de aankleding en vergroening van de binnenstad 2023-2025 opgenomen.

Voor 2024-2026 vraagt het college overeenkomstig het uitvoeringsplan middelen aan voor:

• Het programma, programmateam en de communicatie;

• ‘Het verhaal van de Binnenstad’;

• Onderzoek naar de opwaardering van de stadsboulevards en naar het plan voor het Singelpark;

• Uitvoeringsmiddelen voor stimulering van sport en spelen, inrichting sfeergebieden en herintroductie stadspoorten.

G8. Visie-uitvoering Toerisme & Recreatie
Op 8 maart 2023 (reg.nr 1581607) bent u geïnformeerd over de op te stellen visie op recreatie en toerisme 2023-2040 en de bijbehorende ambities. De kosten hiervan kunnen binnen de begroting worden gedekt. Een maand later, op 17 april, bent u geïnformeerd (reg.nr 583862) over het feit dat uit de aanbesteding van een uitvoerend bureau een capaciteitsvraagstuk aan de orde was waardoor de visie pas in 2024 kan worden opgeleverd. Het college wil graag ruimte in de begroting creëren om de komende drie jaren ook handen en voeten aan die visie en het uitvoeringsprogramma te geven. Om die reden worden daarvoor nu middelen aangevraagd.

G9. Uitvoeringsagenda economische visie
In 2020 is het integraal economisch perspectief en ambitie vertaald in de ‘Economische Visie Beemster + Purmerend #datwerkt!’. Deze visie is door de raad in maart 2021 vastgesteld en vertaald naar een uitvoeringsprogramma. Het uitvoeringsprogramma is geactualiseerd en bouwt verder op het bestaande uitvoeringsprogramma (2021-2022). Aanvullend zijn de ambities uit het coalitieakkoord “Samen op koers” 2022-2026 vertaald naar concrete uitvoeringsmaatregelen. Het programma 2023-2024 is opgebouwd langs 4 thema’s, de zogenoemde pijlers:

1. Agrarisch & Werelderfgoed Beemster

2. Stimulering arbeidsmarkt, (tech) onderwijs & campusontwikkeling

3. Centrumontwikkeling en programma Binnenstad en voorzieningen in de stad

4. Circulaire economie & bedrijventerreinen.

Binnen programma 9 Economie is geen structureel budget geraamd voor het uitvoeringsprogramma Economische Visie Beemster+ Purmerend. Om de ambities zoals geformuleerd in de economische visie te realiseren wordt jaarlijks incidenteel budget aangevraagd . Het voorstel is nu voor 2 jaar € 200.000 beschikbaar te stellen.

G10. Beveiliging digitale diensten
De digitalisering van onze gemeente is een onomkeerbaar proces. Mits goed geregeld, draagt digitalisering bij aan de maatschappelijke opgaven waar we voor staan. Dit vraagt om heldere kaders en regels voor het verwerken van alle informatie. Om mee te kunnen bewegen met de snelle groei van digitale informatie zijn aanpassingen binnen onze bestaande organisatie noodzakelijk. Daarnaast spelen er wettelijke verplichtingen zoals onder meer de Omgevingswet (gaat in per 01-01-2024) , de Wet open overheid (WOO, ingegaan per 01-05-2022, met daarin onder meer de verplichting voor overheidsorganisaties om actief informatie openbaar te maken), de huidige en nieuwe Archiefwet (per 01-07-2024) en het reeds bestaande Tijdelijk Besluit Digitale Toegankelijkheid Overheid. Deze hebben allemaal tot doel om inwoners eerder en volledig toegang te geven tot informatie, die begrijpelijk, transparant en toegankelijk is.

Om alles in goede banen te leiden en toekomstbestendig in te richten is een scherpe koers met beleid rond informatiehuishouding (met daarin aandacht voor opslag, digitalisering, toegankelijkheid, vindbaarheid, informatiebeveiliging, privacy, beheer, onze manier van werken en ICT voorzieningen) noodzakelijk. Het is van groot belang dat we zorgvuldig omgaan met de informatie en gegevens van burgers, bedrijven en ketenpartners. Het aantal digitale dreigingen neemt toe, wat resulteert in een groei van de beveiligingswerkzaamheden, zowel preventief als aan de oplossingskant. Daarnaast is er een voortdurende ontwikkeling op de wetgeving, zowel updates van huidige als ontwikkeling van nieuwe wetgeving.

De groei van het aantal digitale systemen en applicaties stijgt, wat keer op keer vraagt om aanpassingen en ontwikkeling, en om te voldoen aan alle wettelijke vereisten aan de voorkant. Daarbij worden met de komst van de NIS2, de EU-richtlijn om de digitale weerbaarheid in de hele unie te verbeteren, worden de regels voor digitale overheidsdiensten aangescherpt. Het is zodanig complex geworden dat is besloten om een team Informatievoorziening op te richten. Het is de bedoeling om de komende twee jaar hier met de bestaande formatie een start te maken op het gebied van richting, beleidsvorming, implementatie van wetgeving en inrichting van processen. Hiervoor is in 2024 en 2025 extra budget nodig.

G11a/11b. Beveiliging ICT
De bedrijfsprocessen van de gemeente leunen sterk op een correcte werking van ICT, en meerdere recente incidenten bij andere (lokale) overheidsinstellingen tonen aan dat de publieke dienstverlening in het geding komt bij onvoldoende cybersecuritymaatregelen. Daarnaast moeten wij als gemeente voldoen aan de BIO en op korte termijn (2024) aan de NIS 2. BIO staat voor Baseline Informatiebeveiliging Overheid en is het basisnormenkader voor informatiebeveiliging binnen alle overheidslagen (Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen). Om aan de BIO en de NIS 2 te voldoen hebben wij een beveiligingscentrum nodig om de ICT omgeving te kunnen monitoren en de benodigde acties te kunnen uitvoeren. Voor onderzoek naar dit beveiligingscentrum, andere Microsoft licenties, vervanging van de firewall en voor beheerders is meer geld nodig dan de € 200.000 die nu wordt aangevraagd. Deze € 200.000 is echter de ruimte die binnen het programma overhead hiervoor kan worden vrijgemaakt en het is wel belangrijk een start te maken.